Datum: 07-02-2019
De routekaart CIAM 2.0 geeft handvatten hoe oorspronkelijke ontwerpprincipes gekoppeld kunnen worden aan de techniek van de klimaatopgave in de naoorlogse wijken.
Veel partijen werken in de naoorlogse wijken aan slimme oplossingen voor nieuwe vraagstukken zoals energie en het klimaat. Ook zijn er wensen om de woningvoorraad te differentiëren, en te verdichten. AORTA start het tweede kwartaal met ontwerpend onderzoek naar de toepassing van de oorspronkelijke ontwerpprincipes voor een klimaatrobuuste omgeving. De kennis over de principes achter het groen van toen en de relatie tussen bebouwing en groen, mist in het idioom van de gemeente, waterschap en corporaties. De nieuwe opgave van klimaatadaptatie lijkt goed aan te kunnen sluiten bij de oorspronkelijke cultuurhistorische kwaliteiten. Daarom willen we een voorbeeldstellende, toekomstbestendige ontwerpgrammatica maken voor vergelijkbare naoorlogse wijken. Het resultaat is de routekaart CIAM 2.0. Deze ontwerpgrammatica is ook in te zetten voor andere vraagstukken die ingrijpen in de publieke ruimte, zoals de energietransitie en verdichten.
Kanaleneiland, ANP
De naoorlogse wijk Kanaleneiland wordt landelijk gezien als één van de betere. De waarde zit met name in het ruime groen, en de stedenbouwkundige opzet. Deze grote maat biedt veel kansen voor een moderne omgang met groen, water en klimaatadaptatie. Tegelijkertijd is er een kans omdat deze wijken aan de beurt zijn voor grootschalige renovatie en herontwikkeling. De fijnzinnige opzet van naoorlogse wijken zoals Kanaleneiland waarbij bebouwing, openbare ruimte en groen elkaar versterken en aanvullen, is tegelijkertijd erg kwetsbaar. Als op microniveau een aanpassing wordt gedaan, heeft dat vaak een repeterend negatief effect op het totaal. Inzicht in deze oorspronkelijke samenhang in de ontwerpgrammatica is essentieel om met de juiste argumenten deze wel of niet te benutten. In de loop van de tijd is er veel veranderd, bijvoorbeeld door toegenomen parkeerdruk. Ook houdt de projectgedreven aanpak vaak geen rekening met grotere stedenbouwkundige en landschappelijke structuren. Herstel van de cultuurhistorisch waardevolle structuur van de wijk is, zeker omdat er op veel plekken is gekozen voor renovatie, de huidige gemeentelijke ambitie.
Kanaleneiland, Utrecht
AORTA doet haar onderzoek in het kader van het Ontwerpprogramma Erfgoed en Ruimte van Het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Dat programma betrekt ontwerpers en erfgoed professionals bij actuele vraagstukken op het snijvlak van klimaat, energie, ruimte en erfgoed met als doel een toekomstgerichte benadering van het Nederlandse cultuurlandschap en een duurzame ontwikkeling van onze dagelijkse leefomgeving. Het onderzoek van AORTA is één van de 16 projecten in Nederland waarin de onderlinge relatie tussen klimaatadaptatie, energietransitie, erfgoed, ruimte en rol van ontwerp wordt verkend.
Zie voor een overzicht van deze projecten de publicatie KEER (let op, dit is een 85mb pdf download).